- 🔍 Ben je een gebruiker van een onlineplatform, dan ben je hier aan het juiste adres.
- 🔍 Ben je een aanbieder van tussenhandeldiensten, een (kandidaat-) betrouwbare flagger / erkend buitengerechtelijk geschillenbeslechtingsorgaan / erkend onderzoeker of een organisatie die optreedt binnen het kader van de DSA, dan is het deel “Operatoren” van onze site nuttiger voor jou.
De DSA, wat verandert dit voor jou?
De Digital Services Act (DSA) is een Europese verordening die sinds 17 februari 2024 geldt.
Deze verordening heeft als doel de onlineomgeving veiliger en eerlijker te maken voor gebruikers.
✅ Wat beoogt de DSA:
- veiliger en betrouwbaar internet: platforms moeten beter reageren op meldingen van illegale inhoud en desinformatie;
- meer transparantie: je hebt bijvoorbeeld het recht om te weten waarom een door jouw online geplaatste inhoud (een tekst, afbeelding, video…) verwijderd werd of bepaalde inhoud aanbevolen wordt;
- betere bescherming van je grondrechten: vrijheid van meningsuiting, niet-discriminatie, privacy, enz.;
- betere bescherming van minderjarigen;
- mogelijke oplossingen als je niet tevreden bent met een beslissing van een platform over jou.
⚠️ Wat de DSA niet doet:
- Ze definieert niet wat illegaal is: de Belgische en Europese wetten zijn hiervoor verantwoordelijk.
Bijvoorbeeld: de regels met betrekking tot - de intellectuele eigendom, - onlineverkoop, - financiële en kredietdiensten, - productveiligheid, - audiovisuele mediadiensten, - bescherming van persoonsgegevens, - volksgezondheid enz.
Hoe jouw rechten doen gelden?
1) Dien een melding in bij het platform
Gebruik het meldsysteem van het platform in kwestie (sociale netwerken, online platformen, online marktplaatsen , enz.).
Het platform moet je een gemakkelijk toegankelijke manier van melden bieden en je melding binnen een redelijke termijn behandelen.
Een melding kan over het volgende gaan:
✅ illegale inhoud (bijvoorbeeld: belediging, laster, aanzetten tot haat, terrorisme, seksuele beelden van minderjarigen, oplichting);
✅ een gebruiker of account (bijvoorbeeld: nepaccount, haatzaaiend profiel, beëindiging van een account, kwaadwillige bot, zoals kwaadaardige chatbots die menselijke interactie nabootsen om je rekeningnummer of andere persoonlijke gegevens te verkrijgen);
✅ reclame of een product (bijvoorbeeld: frauduleuze reclame).
2) Indien je het niet eens bent met een beslissing van het platform, dien een klacht in bij dit platform
Als je niet akkoord gaat met de beslissing van het platform over je melding (bijvoorbeeld omdat het weigert inhoud te verwijderen die je hebt gemeld), kan je klacht indienen bij het platform zelf.
✅ Je hebt zes maanden vanaf het moment dat je de beslissing van het platform hebt ontvangen, om dat te doen.
✅ Deze klacht wordt gratis en online ingediend, via een gemakkelijk, toegankelijk en gebruiksvriendelijk systeem dat hiervoor door het platform wordt aangeboden.
✅ Het platform moet je klacht snel, serieus en zonder discriminatie behandelen. Het moet de klacht lezen en beslissen met gekwalificeerde personen (niet alleen een robot).
✅ Het moet jou de nieuwe beslissing duidelijk uitleggen en je vertellen of er andere oplossingen bestaan (zoals een ombudsdienst of een gerechtelijk beroep).
3) Meld illegale inhoud bij de betrokken autoriteit
Ter herinnering, de DSA definieert niet wat in België illegaal is. Dat hangt af van het Belgische recht.
👉 Als je zichtbaar illegale inhoud tegenkomt, moet je deze ook melden bij de autoriteit die verantwoordelijk is voor de controle op de wet op dit gebied:
- frauduleuze of misleidende inhoud (producten, zwendel)
⇒ FOD Economie, FSMA (voor financiële zwendel);
- verboden geneesmiddelen of producten die de gezondheid kunnen schaden
⇒ fagg (voor de verboden geneesmiddelen), FOD Volksgezondheid
- stalking, bedreigingen, strafbare feiten
⇒ lokale politie/parket;
- inbreuk op de privacy of de persoonlijke gegevens
⇒ Gegevensbeschermingsautoriteit;
- schending van het auteursrecht
⇒ Anti-piracy.
👉 Het melden van deze feiten maakt een rechtsvervolging of administratieve maatregelen mogelijk.
4) Dien een klacht in bij het BIPT als het platform niet reageert
Als het platform je melding negeert of geen manier van melden biedt, kan je klacht indienen bij het BIPT. Je kan ook klacht indienen bij het BIPT wanneer je niet tevreden bent met het gevolg gegeven in het kader van het intern klachtensysteem van een online platform.
Wil je klacht indienen? Ga naar Klacht indienen.
5) Doe een beroep op een buitengerechtelijkegeschillenbeslechtingsorgaan
Als je het niet eens bent met een beslissing van een platform, kan je je geschil voorleggen aan een erkend orgaan.
⚖️ Je behoudt altijd het recht om de zaak voor een nationale rechtbank te brengen.
Meer informatie is te vinden op Buitengerechtelijkegeschillenbeslechtingsorganen.
Op wie is de DSA van toepassing en welke verplichtingen houdt ze in?
De DSA is van toepassing op de aanbieders van onlinetussenhandeldiensten. Dit zijn diensten die inhoud van gebruikers verzenden, opslaan of verspreiden, met inbegrip van onlineplatforms zoals Facebook, Instagram, TikTok, Vinted, enz. De DSA is op deze diensten van toepassing wanneer zij in de Europese Unie worden aangeboden, ongeacht waar de aanbieder is gevestigd.
🠊 Wil je meer weten over deze aanbieders en hun verplichtingen, surf dan naar Aanbieders van onlinetussenhandeldiensten
🠊 Wil je meer weten over hun verplichtingen, bekijk dan bovenstaande pagina. Je kan hiervoor ook terecht op deze pagina van de Europese Commissie.
Wie ziet er toe op de naleving van de DSA in België?
🏛️ Het BIPT is de nationale digitaledienstencoördinator voor de tenuitvoerbrenging van de DSA.
Het treedt ook op als bevoegde autoriteit (federaal niveau) naast de:
- CSA (Franse Gemeenschap)
- Medienrat (Duitstalige Gemeenschap)
- VRM (Vlaamse Gemeenschap)
Wat doen deze autoriteiten hoofdzakelijk?
Specifieke opdrachten van het BIPT als coördinator:
- Het coördineert op Belgisch niveau alle aangelegenheden die verband houden met het toezicht op de toepassing van de DSA en draagt bij tot een doeltreffende en consistente monitoring en toepassing van de verordening in de hele Europese Unie;
- Het doet dienst als enig aanspreekpunt en zorgt daarbij voor een goede informatiedoorstroming naar de andere bevoegde autoriteiten, de coördinatoren van de andere lidstaten, de Europese Raad voor digitale diensten, de Europese Commissie en de aanbieders van tussenhandeldiensten;
- Het ontvangt de klachten van gebruikers van tussenhandeldiensten, de verzoeken om erkenning (betrouwbare flaggers, buitengerechtelijkegeschillenbeslechtingsorganen, erkende onderzoekers);
- Het centraliseert de informatie over de bevelen van Belgische autoriteiten aan een aanbieder van tussenhandeldiensten om online-inhoud te verwijderen of informatie te verstrekken .
- Enz.
Taken en bevoegdheden van de Belgische bevoegde autoriteiten (BIPT, VRM, CSA, Medienrat, overeenkomstig hun respectieve bevoegdheden):
- Zij brengen de DSA ten uitvoer en zorgen ervoor dat in België gevestigde aanbieders van tussenhandeldiensten (of aanbieders die een wettelijke vertegenwoordiger hebben in België) aan hun verplichtingen voldoen;
- Zij kunnen een aanbieder vervolgen en sanctioneren voor het schenden van de DSA. Voorbeeld: een boete opleggen tot 6% van de wereldwijde omzet, om het risico van ernstige schade te voorkomen kunnen ze voorlopige maatregelen opleggen.
- Enz.
En op Europees niveau?
- De Europese Commissie houdt toezicht op de zeer grote platforms en zoekmachines met een gemiddeld maandelijks aantal actieve gebruikers in de EU van 45 miljoen of meer, zoals TikTok, Google, Meta, Amazon, X, Snapchat, enz.;
- Deze diensten hebben verscherpte verplichtingen om systeemrisico's te beperken (manipulatie van informatie, schending van de openbare veiligheid, enz.);
- De Europese Commissie werkt nauw en voortdurend samen met de nationale coördinatoren (zoals het BIPT), die zelf een beroep kunnen doen op elke bevoegde autoriteit waarvan zij de assistentie noodzakelijk achten.
- De Europese Raad voor digitale diensten ondersteunt zowel de nationale coördinatoren als de Europese Commissie door advies en bijstand te verlenen.
DSA: de hoofdrolspelers en de manier waarop ze actie ondernemen
Verschillende actoren spelen een belangrijke rol bij het waarborgen van de veiligheid en transparantie op onlineplatforms in het kader van de DSA.
De onderstaande tabel geeft een vereenvoudigd overzicht van de belangrijkste stakeholders en hun rol(len):
| Type speler | Voornaamste rol(len) |
|---|---|
| Gebruikers (zoals jij) |
|
| Onlineplatforms (waaronder de zeer grote onlineplatforms en zoekmachines (VLOP's/VLOSE’s) zoals Amazon, Google, Meta en TikTok) |
Er worden specifieke verplichtingen toegevoegd voor zeer grote platforms en zeer grote zoekmachines (VLOP's/VLOSE’s), zoals:
|
| Nationale digitaledienstencoördinator (of DSC) |
De DSC kan alleen of samen met andere bevoegde autoriteiten optreden, indien de lidstaat hen heeft aangewezen. |
| Gecertificeerde buitengerechtelijkegeschillenbeslechtingsorganen |
Lijst van instanties voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting in het kader van de wet inzake digitale diensten |
| Betrouwbare flaggers |
|
|
Organisaties van de burgermaatschappij Voorbeelden in België: |
|
| Nationale gerechtelijke of administratieve autoriteiten |
|
| Europese Commissie |
|
| Europese Raad voor digitale diensten |
|
| Erkende onderzoekers |
|
Contact
Heeft u nog vragen over de DSA in het algemeen, dan kan u contact opnemen met het BIPT via dsa@bipt.be.